Światowy Dzień Chorego

     Światowy Dzień Chorego to ustanowione przez papieża Jana Pawła II święto, w trakcie którego skupiamy się na osobach chorych i cierpiących. To okazja do wyrażenia solidarności, empatii i wsparcia dla tych, którzy zmagają się z różnymi schorzeniami fizycznymi, psychicznymi lub emocjonalnymi.

Celem Dnia Chorego jest podkreślenie znaczenia opieki i wsparcia dla osób chorych, ale to również ważny moment, aby promować poszanowanie godności i praw człowieka w kontekście zdrowia i choroby. To również czas, aby zwrócić szczególną uwagę na potrzeby osób opiekujących się chorymi. Ważne jest także zwiększanie świadomości społecznej na temat znaczenia badań profilaktycznych, chorób, ich skutków oraz potrzeb osób cierpiących, tak abyśmy mogli lepiej ich zrozumieć i pomóc.

Każdego roku obchody Światowego Dnia Chorego odbywają się pod innym hasłem. W 2025 roku brzmi ono: „Nadzieja zawieść nie może” . Papież Franciszek w swoim orędziu przygotowanym na ten dzień zwrócił uwagę na to, jak wielką rolę odgrywa nadzieja w walce z chorobą oraz jak ważne jest wsparcie społeczne i duchowe dla pacjentów. Choroba, choć trudna, nie powinna odbierać nadziei – wręcz przeciwnie, powinna jednoczyć ludzi wokół cierpiących, pobudzać do działania i okazywania miłości bliźnim.

Dlatego zanim zaczniesz cokolwiek robić dla swojego bliskiego w chorobie SPYTAJ, co on uważa za pomocne.

Dobra rozmowa może mieć kilka kroków:

• Miejsce i czas – zacznij rozmowę mając na nią czas.

• Powiedz jaka jest Twoja intencja – autentyczna potrzeba zaoferowania pomocy.

• Czy bliski chce rozmawiać – zapytaj czy chce rozmawiać o chorobie i leczeniu, czy woli na razie tego tematu nie poruszać.

• Jeżeli nie – USZANUJ TO. Ustalcie, że czekasz na znak, ale sam/a też będziesz od czasu do czasu się przypominać, że jesteś obok i w każdej chwili gotowy/a na rozmowę.

• Jeżeli chce, to mamy otwartą furtkę i możemy kontynuować rozmowę.

• Spytaj o to co myśli o chorobie. Co o tym wszystkim myślisz?

• Jeżeli chory wyraża gniew, emocje, szlocha – daj czas i przestrzeń, nie komentuj, nie mów – co Ty gadasz!? Nie zaprzeczaj tylko uznaj to co mówi: masz prawo do takiego zdania, nie wiem jakbym czuł się na Twoim miejscu….

• Spytaj czego potrzebuje – co mogę dla Ciebie zrobić?

Pomocne zwroty:

• jesteś dla mnie ważny

• nie jesteś sam, jestem z Tobą

• nie zostawię Cię (jeżeli potrafisz to zagwarantować)

• jest mi przykro, że tego doświadczasz, że tak się czujesz

• jak mogę Ci pomóc?

• jesteś nam potrzebny

• widzę/domyślam się że jest Ci ciężko

• chcę Ciebie zrozumieć

• nie wiem, jak ci pomóc, pomóż mi

Czasami chorzy mają oczekiwanie, że ktoś się DOMYŚLI. Powiedz: Nie siedzę w Twojej głowie więc nie umiem Ci czytać w myślach. Nawet jeżeli znam Cię długo to nie znaczy, że wiem czego potrzebujesz w tej nowej sytuacji. Poza tym Twoje potrzeby mogą się zmieniać z dnia na dzień, więc wolę żebyś mi wprost mówił/a czego potrzebujesz. I jeżeli będę tylko w stanie zrobię czego potrzebujesz.

Najbardziej „działa” umiejętność zaspokojenia aktualnych potrzeb. Jeżeli chory prosi o pomoc w zakupach spożywczych – zrób je (nie kupuj nic więcej niż to, o co prosi). Jeżeli chory chce z Tobą rozmawiać – rozmawiaj. Jeżeli chory chce być sam – pozwól na to.

ZASADY DOBREJ ROZMOWY

• słuchaj uważnie – skup wzrok na chorym, stań przodem a nie bokiem, dostosuj prędkość głosu i głośność do tempa chorego (to się nazywa synchronizacja i jest sygnałem skupienia, uważności, empatii),

• zadawaj pytania – zamiast „wiedzieć lepiej” czego chory potrzebuje, to lepiej niech on sam ma wpływ na to, jakiej pomocy mu udzielisz,

• nie oceniaj i nie krytykuj (nie mów: nie masz prawa tak myśleć, nie wiesz co dla Ciebie dobre, powinieneś..., musisz…, inni mają gorzej),

• pozwól spokojnie skończyć myśl - nie przerywaj, nie kończ odpowiedzi na kogoś,

• spróbuj zrozumieć problemy, o których mówi pacjent – jak czegoś nie rozumiesz to dopytaj, lepiej zrozumieć kogoś niż siać domysły, co miał na myśli,

• nie pouczaj – to stawia Cię w pozycji „mądrzejszego” a przecież to nie Ty jesteś chory,

• nie porównuj z innymi osobami

Bardzo wspierające jest robienie różnych rzeczy wspólnie, kontynuowanie starych i zaczynanie nowych, np.:

1. oglądanie filmów

2. uprawianie sportu

3. opieka nad psem, kotem

4. wspólne wycieczki, poznawanie nowych miejsc

5. wyjścia na koncerty, na przedstawienia do teatru

6. uprawianie ogródka

7. zbieranie i poznawanie ziół, grzybów, kwiatów

8. gotowanie Jeżeli zatem chcesz wspierać jak najlepiej – zapytaj czego potrzebuje pacjent. Nie wymyślaj sam, bo możesz się pomylić. Lepiej zapytaj i bądź skuteczny!

Tekst opracowały: Katarzyna Bednarz, nauczyciel przedszkola,

Sabina Zdera, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej

w oparciu o Projekt edukacyjny „W gruncie wiedzy”